Waar of niet? Veel TV kijken of gamen op jonge leeftijd zorgt voor achterstand. Berichten verspreiden zich vaak razendsnel, of ze nu kloppen of niet. Wij proberen de zin van de onzin te scheiden. Vandaag: kleuters die van jongs af aan naar schermpjes kijken, lopen achter.
Van wie komt die claim?
Vroeger speelden kinderen buiten, nu zitten ze achter tablets en tv’s. Volgens een nieuw Canadees onderzoek is dat geen goede ontwikkeling. Kleuters die geregeld naar een scherm turen, zouden slechter scoren op ontwikkelingstoetsen en sociale vaardigheden. Deze conclusie speelt in op de zorgen die veel ouders al hadden, waardoor het nieuws wereldwijd werd opgepikt. In Nederland dook het op bij het AD, nu.nl en tijdschriften als Kek Mama.
Klopt het?
Wat opvalt, is dat nergens wordt vermeld hoevéél ontwikkelingsachterstand de beeldschermkinderen uit de studie opliepen. Het persbericht van de Canadese Calgary-universiteit en de studie zelf vermelden eveneens geen cijfers over de exacte ontwikkelingsachterstand.
De onderzoekers beschrijven wel een zogeheten ‘significant verband’. Dat doen ze ‘op zich heel zorgvuldig’, zegt medisch statisticus Maarten van Smeden van het Leids Universitair Medisch Centrum in een reactie. De Canadese onderzoekers hebben 2441 kinderen tussen de 2 en 5 jaar oud op meerdere momenten getoetst om te kijken of schermgebruik daadwerkelijk voorafging aan enige ontwikkelingsachterstand. Eerdere studies slaagden er niet in zo’n oorzaak-gevolg-onderscheid te maken.
Het verband dát de Canadezen met hun analyse vonden is twijfelachtig, vindt Van Smeden. Zo hebben de onderzoekers niet precies gemeten hoeveel de kinderen naar een scherm keken. Dat lieten de onderzoekers de moeders zélf doorgeven. Dat vertekent de resultaten, aldus de statisticus.
Het onderzoeksresultaat stelt sowieso weinig voor, zegt Oxford-psycholoog Andrew Przybylski, die de invloed van technologie op kinderen onderzoekt. Vrijwel alle kleuters in de studie scoorden qua ontwikkeling hoog en binnen de gezonde marges. Van deze toch al niet-zorgwekkende verschillen bleek volgens de analyse slechts 1 procent te wijten aan te veel schermtijd. Een minuscuul en vooral voor de ouders niet te merken verschil, vindt Przybylski. ‘Statistische ruis, eigenlijk.’
Slechte metingen en nietszeggende resultaten zijn typisch voor het huidige onderzoeksveld over schermtijd, zegt psycholoog Amy Orben, ook werkzaam bij de universiteit van Oxford. ‘Studies van goede kwaliteit die iets zeggen over wat schermgebruik met kinderen doet, bestaan niet’, aldus Orben, die aan dat kwaliteitsprobleem een compleet onderzoek wijdde. Orben en Przybylski pleiten voor gedetailleerder onderzoek. De ene schermtijd is de andere niet: taal- en rekenprogramma’s op tablets zijn misschien goed voor de ontwikkeling, bepaalde YouTube-filmpjes zijn dat wellicht niet. ‘Studies als deze voegen in elk geval niets toe.’
Eindoordeel
Nee, het nieuwe onderzoek bewijst juist níét dat het kijken naar beeldschermen de kinderontwikkeling merkbaar benadeelt. Tot nu ontbreekt zulk bewijs überhaupt.
Bron: Volkskrant – door Ronald Veldhuizen
