Vermoedelijk heb je deze vraag voor jezelf al beantwoord. Heb je de plek waar je wilt bevallen en waar jij je het veiligst bij voelt al lang bepaald. In het ziekenhuis, een geboortecentrum, poliklinisch of thuis. Zolang je zwangerschap voorspoedig verloopt, is die keuze aan jou. Het kan echter ook zijn dat er medische of andere redenen zijn waardoor je niet thuis, maar elders moet bevallen.
Waar wil je bevallen, thuis of elders? Die keuzevrijheid is typisch Nederlands en uniek op de wereld.
Thuis bevallen
Je kunt vanaf de 37e week van je zwangerschap thuis bevallen als jij en je kindje gezond zijn. Thuis bevallen heeft iets intiems en vertrouwds. In je eigen huis, in je tijdelijk op blokken geplaatste bed en met je ervaren verloskundige om je heen, na de geboorte ‘opgevolgd’ door de kraamverzorgster. Bovendien komen jij en je baby niet in aanraking met ziekenhuisbacteriën, heb je de regie grotendeels in eigen handen en kun je lekker douchen in je eigen badkamer. Samen met de plezierige zekerheid dat je verloskundige in geval van complicaties doortastend optreedt en de gynaecoloog inschakelt. Beval je thuis, dan wordt de thuisbevalling volledig vergoed door het basispakket. Treden er tijdens de thuisbevalling complicaties op of wil je gebruik maken van medische pijnbestrijding, dan moet je alsnog naar het ziekenhuis. Bereid je voor op deze domper.
Thuis bevallen is niet altijd een optie
Het is echter niet altijd mogelijk om thuis te bevallen. Door medische redenen of omdat je bijvoorbeeld te ver weg woont van het ziekenhuis. Ook kan je huis en/of de slaapkamer niet geschikt zijn voor een bevalling. Waar kun je dan terecht?
Ziekenhuis
Als je een medische indicatie hebt beval je in het ziekenhuis, omdat je dan medische hulp en begeleiding om je heen hebt. Veelgenoemd nadeel van een ziekenhuisbevalling was altijd het gebrek aan sfeer, maar veel ziekenhuizen hebben geïnvesteerd in een plezieriger omgeving. Wil je dat er rekening wordt gehouden met je wensen, schrijf die dan op in je geboorteplan zodat daar rekening mee kan worden gehouden. En ga vooraf een kijkje nemen. Het is namelijk erg belangrijk dat jij en je partner een plek vinden waar jullie je veilig en gemakkelijk voelen.
Plaatsindicatie
Soms ligt de keuze niet bij jou en bepaalt je verloskundigenpraktijk dat de bevalling in het ziekenhuis plaats moet vinden. Dit wordt ‘plaatsindicatie’ genoemd. In het ziekenhuis word je geholpen door je eigen verloskundige. In dit geval betaal je geen eigen bijdrage. Meestal heeft een plaatsindicatie een sociale of medische reden.
Medische indicatie
Als je een medische indicatie hebt, ga je bevallen in de aanwezigheid van een verloskundige van het ziekenhuis, gynaecoloog of een arts-assistente. Vaak wordt deze indicatie toegepast als er tijdens de zwangerschap bepaalde risico’s of complicaties naar voren komen. De noodzaak van een medische indicatie kan in het begin van de zwangerschap duidelijk zijn, maar kan ook pas later in de zwangerschap duidelijk worden.
Ook is er sprake van een medische indicatie bij:
• bepaalde ziekten, zoals hartziekten, nierziekten en suikerziekte;
• problemen tijdens eerdere zwangerschappen;
• een meerlingzwangerschap;
• een stuitligging (als je baby in een stuit ligt);
• een maagomleiding (maagband);
• aanwezigheid van een spiraaltje in de baarmoeder tijdens de zwangerschap.
Poliklinisch
Ook poliklinisch bevallen gebeurt in het ziekenhuis, maar dan met je eigen verloskundige erbij. Je kiest er zelf voor om poliklinisch te bevallen. Er is dus geen medische reden. Daarom is er ook geen gynaecoloog bij. Voordelen zijn onder meer dat medische pijnstilling voorhanden is (maar dat de bevalling dan wordt gedaan door de verloskundige of arts van het ziekenhuis) en dat je bij plotseling optredende medische complicaties niet alsnog naar het ziekenhuis moet. Vraag je verloskundige naar de voor- en nadelen. En je zorgverzekeraar naar wat wel en niet wordt vergoed. Punt van aandacht is de aansluiting tussen tijdstip van thuiskomst en het moment waarop de kraamzorg begint.
Geboortecentrum
Wil je niet in een ziekenhuis en ook niet thuis bevallen, dan kun je kiezen voor een geboortecentrum. Daar heb je je eigen verloskundige om je heen, terwijl het ziekenhuis dichtbij is als er complicaties optreden. Een belangrijk voordeel van een geboortecentrum is dat het er huiselijk is en dat er rekening wordt gehouden met je wensen. Overleg met je verloskundige wat de beste locatie is en kijk daar vooraf eens rond. In sommige geboortecentra kunnen jij en je baby langer blijven en krijg je ter plaatse kraamzorg. Vraag ook hier aan je zorgverzekeraar wat er wel en niet wordt vergoed. à Niet gebruiken in de editie van Flevoland.
Je kunt tot op het laatste moment je voorkeur veranderen. Het is erg belangrijk dat jij en je partner achter jullie keuze staan en dat jij in een prettige en veilige omgeving kunt bevallen.
Nuttige weetjes
- Je bevalt het best daar waar jij je ontspannen voelt;
- Zowel thuis als in het ziekenhuis kun je veilig bevallen;
- Ongeveer 20% van de Nederlandse vrouwen bevalt thuis;
- Nederlandse vrouwen zijn positiever over hun bevalling als zij worden bijgestaan door hun eigen verloskundige;
- 96% van de vrouwen die thuis bevalt, kijkt daar tevreden op terug. Vrouwen die alsnog naar het ziekenhuis moesten zijn het minst tevreden;
- Bijna 29% van de vrouwen bevalt onder verantwoordelijkheid van de verloskundige bevallen en 71% onder verantwoordelijkheid van de gynaecoloog;
- Bij 21,7% van de bevallingen kregen vrouwen een ruggenprik ten behoeve van pijnbestrijding. Bij 16,0% van de vrouwen is een keizersnede verricht;
- 27% van de vrouwen die voor het eerst beviel, gebruikte een ruggenprik voor pijnbestrijding; bij vrouwen die al eerder waren bevallen was dit 10%.
- Meer informatie vind je op de volgende websites: De Verloskundige, Stichting Geboortebeweging en Perined.
Bronnen: De Verloskundige, KNOV, Perined en Kennispoort Verloskunde.
