‘Laat onderzoek leidt tot tijdsdruk bij denken over abortus’
Alle zwangere vrouwen moeten rond de 13de week van hun zwangerschap een extra echo kunnen krijgen om ernstige afwijkingen bij hun ongeboren kind op te sporen. Nu gebeurt dat pas bij een zwangerschapsduur van 20 weken, waarna weinig tijd rest voor een beslissing. De abortusgrens ligt bij 24 weken. De helft van de ernstige afwijkingen kan op een vroege echo worden gevonden.
Door: Ellen de Visser
Dat schrijft de Gezondheidsraad in een advies dat vandaag wordt aangeboden aan minister Schippers van Volksgezondheid.
‘Een late echo leidt tot tijdsdruk’, zegt Pim van Gool, voorzitter van de Gezondheidsraad en hoogleraar neurologie in het AMC. ‘Zwangere stellen die dan te horen krijgen dat er iets mis is met hun ongeboren kind, zeggen vaak: hadden we dat niet eerder kunnen weten? Ons doel is hen beter en eerder te informeren zodat er meer tijd is voor een beslissing.’ Voor sommige moslims geldt een harde grens voor het beëindigen van een zwangerschap, schrijft de Raad. Met een 20-weken echo is die groep altijd te laat.
Met het voorstel voor een tweede, vroege echo krijgen vrouwen in de eerste helft van hun zwangerschap vier keer een prenataal onderzoek aangeboden. Nu gaat het nog om drie onderzoeken: een test om het bloed van de moeder te checken op infectieziekten en antistoffen; een combinatietest tussen de 11de en de 14de week, waarmee de kans op een kind met het syndroom van Down kan worden berekend; en de 20-weken echo, waarmee ernstige afwijkingen, zoals een open rug, kunnen worden opgespoord.
NIPT
De Gezondheidsraad stelt voor de combinatietest te vervangen door de NIPT, een nieuwe bloedtest waarmee chromosoomafwijkingen bij de foetus kunnen worden opgespoord. De NIPT is nauwkeuriger dan de combinatietest. Na de NIPT volgt dan in het nieuwe scenario twee keer een echo-onderzoek, bij 13 en bij 20 weken.
Die 20-weken echo moet volgens de Raad blijven bestaan, omdat bij 13 weken niet alle ernstige afwijkingen al te zien zijn. Zo is een open rug of een ernstige hersenaandoening wel vroeg op een echo zichtbaar, verduidelijkt Van Gool, maar een hartafwijking niet.
Internationaal onderzoek wijst uit dat met moderne technologie bij 13 weken zwangerschap de helft van alle ernstige afwijkingen kan worden ontdekt. Het gaat vooral om aandoeningen die een kind niet levensvatbaar maken, aldus Van Gool. Een nog niet gepubliceerde Groningse studie, onder ruim 5.500 vrouwen, laat zien dat het aantal gevallen van vals alarm daarbij erg klein is, 0,09 procent.
Onrust
‘Hoopgevende resultaten’, zegt Van Gool, maar de vraag is of die bevindingen stand houden bij landelijke invoering. Daarom wil de Gezondheidsraad de tweede, vroege echo, koppelen aan wetenschappelijk onderzoek. Daarbij moet ook worden uitgezocht of zo’n extra screening leidt tot meer onrust bij zwangere vrouwen.
De raad pleit ervoor alle onderzoeken gratis aan te bieden. Nu moeten zwangeren voor de combinatietest nog 165 euro betalen. Prenatale screening moet voor alle vrouwen toegankelijk zijn, aldus Van Gool.
Bron: De Volkskrant
