Berichten verspreiden zich vaak razendsnel, of ze nu kloppen of niet. Wij proberen de zin van de onzin te scheiden. Vandaag: aan zwangerschapsroken overlijden elk jaar 60 baby’s rond de geboorte.
Door: Ronald Veldhuizen
Bij de aftrap van een nieuwe gezondheidscampagne horen harde cijfers die het doel voorstelbaar maken. En zo meldde Taskforce Rookvrije Start bij de start van een nieuwe antirookcampagne in diverse media afgelopen week dat er elk jaar ‘minstens 60 baby’s’ overlijden rondom de geboorte, omdat hun moeders doorrookten tijdens de zwangerschap.
Dat is zeker een glashelder getal. Maar klopt het?
De vraag is niet óf er baby’s overlijden door roken, maar of dat er minstens zestig per jaar zijn
Allereerst dit: dat roken tijdens de zwangerschap nogal slecht uitpakt voor de aanstaande baby, heeft de wetenschap allang onomstotelijk bewezen. Veel gifstoffen uit sigaretten komen via de placenta bij de baby terecht en beschadigen die direct tijdens de groei. Des te meer sigaretten een zwangere vrouw rookt, hoe lager het geboortegewicht. Ook hebben baby’s van rokende moeders vaker aangeboren afwijkingen. En jawel: de kans op babysterfte rondom de geboorte, de zogeheten perinatale sterfte, neemt door het gerook eveneens toe.
De vraag is dus niet óf er baby’s overlijden door rokende moeders, maar vooral of dat in Nederland neerkomt op minstens zestig extra overleden baby’s per jaar. Voor de onderbouwing van dat cijfer heeft het RIVM gezorgd, zegt Noor Rikkers, vice-voorzitter van Rookvrije Start. De berekening gaat als volgt. Aanstaande moeders die roken, lopen een ruim anderhalf maal grotere kans op een dood kindje rondom de geboorte. Omdat bekend is dat ongeveer 1 op de 12 zwangere vrouwen doorrookt, valt met een standaardformule uit te rekenen hoeveel babysterfte precies is toe te schrijven aan het roken zelf: dat zijn er inderdaad zo’n 60 tot 70.
“Het cijfer zit bewust aan de lage kant”
– Volksgezondheidsonderzoeker Peter Achterberg
Dat getal is waarschijnlijk een onderschatting, omdat er misschien meer moeders tijdens de zwangerschap doorroken dan ze opgeven in vragenlijsten. Het cijfer zit bewust aan de lage kant, zegt volksgezondheidsonderzoeker Peter Achterberg in een toelichting. ‘Als je het overschat, heb je binnen de kortste keren een aan de tabaksindustrie gelieerde expert in de krant die het dan weer onderuit haalt.’
Ook Rikkers benadrukt dat er waarschijnlijk meer dodelijke slachtoffers onder pasgeboren kinderen vallen. ‘Sterfgevallen later dan zeven dagen na de geboorte zitten niet in de cijfers, maar de kans op wiegendood neemt ook toe. Als een moeder tijdens de zwangerschap heeft gerookt, zal ze niet ineens stoppen als het kindje geboren is.’
Overigens blijft de kans dat een baby rond de geboorte komt te overlijden vrij laag: die ligt op krap één procent voor niet-rokende moeders en op 1,3 procent voor rokende moeders. Rookvrije Start koos er bewust voor om niet van kansen te spreken, maar de absolute sterfgevallen te noemen. ‘Het gaat ons erom dat geen van de ouders bij die zestig ongelukkigen per jaar wil horen’, zegt voorzitter Clasien van der Houwen.
Conclusie: aan moeders rook overlijden inderdaad zestig baby’s per jaar.
Bron: De Volkskrant
