Een zwangerschap is een bijzondere periode in je leven. Er groeit nieuw leven in je, waar je in die negen maanden langzaam naartoe leeft en er gebeurt van alles: controles bij verloskundige en/of gynaecoloog, aanschaf van de babyuitzet, regelen van kinderopvang, samen een naam voor jullie kindje bedenken en dan ook nog je lichaam en geest in goede conditie houden. Het vergt nogal wat van je als je zwanger bent.
Tijdens je zwangerschap verandert er het nodige in je lichaam. Je kindje groeit, je lichaam verandert en alles bereidt zich voor op de geboorte en de periode daarna. Dat is nogal wat en het is dan ook geen wonder dat je last kunt krijgen van allerlei ongemakjes en pijntjes en mogelijk ook lichamelijke klachten. Ook geestelijk verander je. Naast dat jij je voorbereidt op het moederschap, is er vanaf dat je zwanger bent ook het zo goed mogelijk willen zorgen voor je kindje. Daardoor kunnen lichamelijke klachten soms ook leiden tot een ongerust gevoel. In dit artikel gaat het over bekkenpijn, een klacht waar veel zwangere vrouwen last van hebben.
Wat is bekkenpijn
Eén van de meest gehoorde klachten tijdens de zwangerschap is bekkenpijn, aldus de benaming van pijn die je vaak in de lage rug en in je bekken voelt. We hebben het hier over een kwetsbaar gebied, helemaal tijdens de zwangerschap als de functie en de werking van je buikspieren verandert. Ook reageert je lichaam tijdens de zwangerschap en na de bevalling anders dan je gewend bent. Zo kan pijn in de bekkenstreek bijvoorbeeld uitstralen naar de bovenbenen en vaak gepaard gaan met pijn in het schaambot en de SI-gewrichten; het sacro-iliacaal gewricht dat het gewicht van de romp naar de benen overdraagt en stevigheid aan de wervelkolom en het bekken geeft. Staan, lopen en zitten kun je dan minder lang volhouden. Misschien herken je ongemakken als startpijn, moeizaam bewegen en napijn, pijn in de lage rug, rondom het bekken en in je benen; het zijn klachten die voortkomen uit de dagelijkse belasting tijdens de zwangerschap en hoger zijn dan je lichaam op dat moment aankan. Deze klachten verdwijnen bijna altijd na de bevalling, maar soms duurt dat langer. Andere namen voor deze klachten zijn: peripartum bekkenpijnsyndroom, bekkeninstabiliteit of symfysiolyse.
Oorzaak nauwelijks bekend
Er is weinig bekend over het ontstaan van bekkenpijn. Vast staat dat die is gerelateerd aan een niet-optimale stabiliteit van de bekkengewrichten, met een disbalans tussen verschillende spiergroepen. Een veel voorkomende reactie is dan om andere spieren meer aan te spannen (compenseren), maar daardoor kunnen zowel de rug- en bilspieren als de bekkenbodemspieren overbelast raken en kunnen weer andere klachten ontstaan. Zoals urineverlies, moeilijk naar het toilet gaan, maar ook pijn in het bekkenbodemgebied, bijvoorbeeld stuitpijn.
Goede balans tussen belasting en belastbaarheid is essentieel!
Bij zwangere vrouwen kan het bekken minder belast worden dan voor hun zwangerschap. Dat komt door de verminderde stabiliteit, terwijl de belasting op het bekken groter wordt door de zwangerschap en de baby. Heb je bekkenpijnklachten dan kun je daar zelf al veel aan doen:
- Houd rekening met de verminderde belastbaarheid van je bekken: neem meer rustpauzes en beperk de zwaardere huishoudelijke en verzorgende werkzaamheden;
- Wilt je jouw bekken rust geven? Ga dan liggen met een kussentje tussen de knieën, want zitten geeft het bekken geen rust;
- Is er een lift, gebruik die dan als het traplopen klachten geeft;
- Probeer (tijdelijk) kortere werkdagen te maken;
- Blijf wel in beweging, maar rust op tijd voordat je klachten krijgt of bestaande klachten erger worden. Vuistregel is dat je klachten na 15 minuten verdwenen moeten zijn. Liever enkele korte periodes van activiteit dan teveel hooi op je vork nemen en na een uur nog niet hersteld zijn.
Wat doet een bekkenfysiotherapeut?
De bekkenfysiotherapeut kan helpen bij het oplossen van of beter omgaan met lichamelijke klachten die tijdens of na de zwangerschap kunnen ontstaan, zoals:
- Bekkenpijn en lage rugklachten in de periode rond de zwangerschap en bevalling;
- Ongewild verlies van urine, windjes en/of ontlasting;
- Vaker moeten plassen en niet te onderdrukken aandrang om te plassen en/of te ontlasten;
- Moeizaam kwijt kunnen van urine en/of ontlasting;
- Zwaar, drukkend gevoel in de onderbuik en/of balgevoel in vagina of anus;
- Pijn in de onderbuik, rond de anus of de geslachtsdelen;
- Problemen voor en na operaties in buik- en bekkengebied.
Belangrijk om te weten
Heb je klachten in het bekkengebied dan hoeft dat natuurlijk nog niet te betekenen dat er iets onherstelbaar beschadigd is of gebroken. Met de juiste hulp kunnen klachten bovendien goed worden verholpen. Grote druk of stress kan echter erg nadelig werken op bekkenpijnklachten, met grotere of blijvende klachten tot gevolg. Het is dus erg belangrijk dat je niet met deze klachten blijft rondlopen, maar tijdig in gesprek gaat met een geregistreerde bekkenfysiotherapeut die je helpt bij (ernstige) klachten in het bekkengebied.
Een bekkenfysiotherapeut is gespecialiseerd in behandelingen, gebruikt specifieke tests voor een diagnose en geeft je gerichte adviezen over het verantwoord omgaan met de verminderde belastbaarheid van het bekken. Ook krijg je adviezen over goed bewegen en over het verbeteren of onderhouden van je conditie. In sommige gevallen krijg je een bekkenband aangemeten om het bekken tijdelijk te ondersteunen en te ontlasten. Heb je ook bekkenbodemklachten, zoals urineverlies, dan zal de bekkenfysiotherapeut je leren deze spieren beter en op een juiste manier te gebruiken.
