Vrouwelijke zzp’ers die tussen 2004 en 2008 zwanger waren, kunnen alsnog een zwangerschapsuitkering krijgen van 5.600 euro per persoon. Minister Lodewijk Asscher (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) heeft een regeling getroffen voor deze groep vrouwen, meldt het UWV. Het gaat om circa 20 duizend vrouwen.
Door: Gidi Pols
Voor de regeling hebben de zelfstandigen tien jaar gestreden in de rechtszaal. In juli besloot de Centrale Raad van Beroep, de hoogste bestuursrechter in sociale zaken, dat Nederland inderdaad het VN-vrouwenverdrag schond door in de periode van drie jaar geen verlofregeling voor zwangere zzp’ers in te stellen. Die uitspraak dwong de minister een regeling te bedenken.
Het wettelijke niemandsland waarin de zwangere zzp’ers terechtkwamen ontstond in 2004. Toen werd de Wet Arbeidsongeschiktheidsverzekering Zelfstandigen (WAZ) afgeschaft. In die wet zat onder meer een regeling voor zelfstandigen die in verwachting waren.
‘Nederland schond het VN-vrouwenverdrag door in de periode van drie jaar geen verlofregeling voor zwangere zzp’ers in te stellen.’
Toenmalig minister Piet Hein Donner onderkende na enige tijd dat het ontbreken van een wettelijke verlofregeling voor zwangere zzp’ers onverantwoord was. In een Kamerbrief schreef hij: ‘Bij vrouwelijke zelfstandigen die geen financiële voorziening hadden getroffen voor zwangerschap en bevalling, bestond het risico dat zij te lang zouden doorwerken tot de bevalling en na de bevalling weer te vroeg zouden beginnen met werken. Hierdoor zouden zij hun eigen gezondheid of de gezondheid van hun kind in gevaar kunnen brengen.’
Om de vrouwen en hun toekomstige kinderen te beschermen, trad op 4 juni 2008 de Wet zwangerschaps- en bevallingsuitkering zelfstandigen (Wet ZEZ) in werking. Sindsdien kunnen zwangere zelfstandigen bij het UWV aankloppen voor een uitkering.
Compensatie
‘Asscher legde de uitspraak naast zich neer omdat hij het zinloos vond vrouwen zes tot tien jaar na hun zwangerschap nog te betalen.’
De groep vrouwen die tussen 2004 en 2008 zwanger waren, bleef met lege handen achter. Om alsnog compensatie te eisen stapten zeven benadeelden samen met FNV en Proefprocessen Clara Wichmann in 2008 voor het eerst naar de rechter.
Het juridische gevecht eindigde aanvankelijk in 2011 bij de Hoge Raad. Deze bepaalde dat het VN-verdrag waarop de vrouwen zich beroepen ongeschikt is om rechtstreeks toe te passen. Het comité dat gaat over de naleving van het VN-Vrouwenverdrag (CEDAW) bepaalde drie jaar later dat Nederland de zzp’ers wel degelijk heeft gediscrimineerd.
Asscher legde deze uitspraak naast zich neer omdat hij het zinloos vond vrouwen zes tot tien jaar na hun zwangerschap nog te betalen. Drie vrouwen stapten daarop opnieuw naar de rechter. Dit keer met uitkeringsinstantie UWV als tegenstander. In die zaak besloot de hoogste bestuursrechter dat de vrouwen in hun recht staan.
De staat kreeg vervolgens zestien weken om een regeling te bedenken. Dat is nu een vast bedrag van 5.600 euro geworden. Dat bedrag komt overeen met de gemiddelde uitkering die een zelfstandige in 2016 kreeg voor haar zwangerschap. ‘Fantastisch’, noemt jurist Mac Vijn het bericht. Vijn stond de vrouwen in het verleden bij. ‘Dit is een mooi bedrag en meer dan verwacht.’
De 20 duizend vrouwen kunnen nog niet meteen aankloppen bij het UWV. Eerst moet de Centrale Raad van Beroep nog een definitieve uitspraak doen. Dat gebeurt in november. ‘Als de minister de regeling vervolgens formeel heeft gepubliceerd kunnen de vrouwen hun compensatie bij ons aanvragen’, zegt een woordvoerder van het UWV. Zodra de regeling ingaat hebben de vrouwen drie maanden de tijd om langs te gaan bij de uitkeringsinstelling.
Bron: De Volkskrant
