Berichten verspreiden zich vaak razendsnel, of ze nu kloppen of niet. Wij proberen de zin van de onzin te scheiden. Deze week: antibioticagebruik tijdens zwangerschap is gevaarlijk voor ongeboren kind.
Door: Ronald Veldhuizen
Van wie komt die claim?
Het zit antibiotica niet mee de laatste tijd. Zo bleek onlangs dat sommige antibioticakuren onnodig lang duren. Eerder deze maand verscheen een onthutsender bericht: als zwangere vrouwen de bacteriedodende middelen slikken, loopt hun ongeboren kind risico op afwijkingen. Dat blijkt althans uit nieuw Canadees onderzoek. Onder meer nu.nl, De Nationale Zorggids en The New York Times besteedden er aandacht aan.
Klopt het?
‘’Voor elke honderd moeders die antibiotica slikten, kwam er gemiddeld één aangeboren afwijking extra aan het licht: zo veel is dat niet.’’
We pakken het Canadese onderzoek erbij. Dat is fors: de wetenschappers volgden bijna 140 duizend zwangerschappen in de stad Quebec en omgeving. Ze wisten precies welke aanstaande moeders antibiotica slikten, tot aan het type toe. Tot een jaar na de geboorte ontvingen ze medische dossiers van ieder kind met daarin alle diagnoses van geboorteafwijkingen. De vrouwen die antibiotica als doxycycline en ciprofloxacine kregen voorgeschreven, liepen ruim 30 procent meer kans op een kind met een aangeboren afwijking.
Elke aangeboren afwijking is er een te veel natuurlijk, maar zo veel is 30 procent eigenlijk niet. Voor elke honderd moeders die antibiotica slikten, kwam er gemiddeld één aangeboren afwijking extra aan het licht: vier kinderen met zo’n kwaal in plaats van drie.
‘’Nederlandse vrouwen hoeven zich geen zorgen over te maken over antibioticagebruik tijdens de zwangerschap.’’
– Marian Bakker, epidemioloog UMCG
Het is niet gezegd dat die paar extra gevallen ook echt iets met antibiotica te maken hebben. Het zou ook een schijnverband kunnen zijn geweest: de onderzoekers vergeleken namelijk zo veel verschillende soorten antibiotica en afwijkingen, dat er per toeval altijd wel een zou kunnen uitschieten. Hiervoor horen wetenschappers statistisch te corrigeren, maar de Canadezen hebben dat nagelaten.
Dat de onderzoekers tóch schadelijke effecten tegenkomen, is naast de factor toeval ook simpeler te verklaren: de zwangere vrouw heeft een kwaal – zoals een infectie – waarvoor haar arts antibiotica voorschrijft. Die kwaal kan ook geboorteafwijkingen in de hand werken.
Sowieso hoeven Nederlandse vrouwen zich geen zorgen over te maken over antibioticagebruik tijdens de zwangerschap, vindt Marian Bakker, epidemioloog aan het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). ‘Artsen schrijven hier bijna alleen maar amoxicilline voor aan zwangere vrouwen en daarvan weten we dat het veilig is’, zegt ze. Inderdaad bleek dat antibioticum ook in dit onderzoek niet gevaarlijk. Bijwerkingencentrum Lareb zegt om dezelfde reden geen aanleiding te zien om antibioticavoorschriften bij zwangerschap aan te passen. Ze blijven geneesmiddelengebruik bij zwangeren overigens wél onderzoeken.
Eindoordeel
Het is niet zeker of bepaalde antibiotica bijwerkingen geven; bovendien krijgen Nederlandse vrouwen deze typen tijdens de zwangerschap niet voorgeschreven.
Bron: De Volkskrant
