Hoe je je lichaam op een baby kunt voorbereiden

Om je baby de beste start in het leven te geven, is het heel goed om je lichaam in topconditie te krijgen voordat je zwanger probeert te worden. Niet alleen vergroot dit je kansen om zwanger te worden, het zal je vooral ook voorbereiden op een gezonde zwangerschap.

Moet ik vóór de zwangerschap een gezond gewicht bereiken?

Dat is een goed idee. Een gezond gewicht vergroot de kansen om zwanger te worden. Een gezonde body mass index (BMI) ligt tussen de 19 en 25. Als je te zwaar bent, zal het verliezen van gewicht het risico op bepaalde gezondheidsproblemen voor jou en je baby verminderen, vooral als je BMI op dit moment 30 of hoger is. Door een uitgebalanceerd dieet te volgen en fit te blijven, heb je een beter/goed begin van de zwangerschap. Als je te licht bent, praat dan met je arts over gezonde manieren om je BMI te verhogen. Je hebt meer kans op een onregelmatige menstruatiecyclus als je een laag lichaamsgewicht hebt. Dit kan het moeilijker maken om zwanger te worden. Gelukkig zal in veel gevallen het behalen van een gezond gewicht je cyclus weer op het goede spoor krijgen.

Moet ik stoppen met roken, het drinken van alcohol en mijn drugsgebruik?

Ja. Roken en alcohol drinken kunnen beide ernstige gezondheidsproblemen voor je baby veroorzaken als je zwanger wordt. Het risico op een miskraam is veel hoger. En er is geen enkele drug die absoluut veilig is voor (zwangere) vrouwen en hun baby’s. Als je zwanger wordt, is het onwaarschijnlijk dat je het meteen weet. Dus het is de moeite waard om nu met deze schadelijke stoffen te stoppen en je baby te beschermen in die cruciale eerste dagen en weken.

• Stoppen met roken kan moeilijk zijn, maar je hebt meer kans om te slagen met de juiste hulp. Je arts zal je graag verwijzen naar een persoon of organisatie die je helpt om een op maat gemaakt plan voor je te ontwikkelen;
• Als het gaat om alcohol, is het het veiligste om het volledig te vermijden. Er is geen manier om te weten hoeveel alcohol veilig is tijdens de zwangerschap. We weten echter wel dat hoe meer je drinkt, hoe hoger het risico van je baby op langdurige gezondheidsproblemen is. Nogmaals, als je denkt dat je hulp nodig hebt, raadpleeg dan je arts;
• Als je drugs gebruikt, meld dit dan aan je arts. Hij heeft het allemaal al eerder gezien, dus hij zal je niet veroordelen. In plaats daarvan zal hij je doorverwijzen voor wat extra ondersteuning, om je te helpen je baby een gezonde start in het leven te geven.

Moet ik mijn arts bezoeken als ik zwanger wil worden?

Als je fit en gezond bent, is er geen reden om je arts te zien voordat je zwanger wordt. Maar als je je zorgen maakt, is het een goed idee om je arts te bezoeken voordat je stopt met het gebruiken van anticonceptie. De meeste praktijken bieden een speciale check-up voor stellen die een baby proberen te krijgen, bekend als preconceptiezorg. Het is echter wel belangrijk om je arts te raadplegen als je een langdurige medische aandoening hebt, zoals epilepsie, astma of diabetes.

Als je medicijnen gebruikt, moet je mogelijk enkele wijzigingen in je behandeling aanbrengen. Sommige soorten medicijnen zijn niet veilig voor zwangere vrouwen en het kan enkele weken duren voordat je weet dat je zwanger bent. Je moet echter nooit met de medicatie stoppen als je dit nog niet met je arts hebt overlegd. Als je behandeling verandert, heeft je lichaam mogelijk tijd nodig om zich aan te passen. Maak op tijd een afspraak met je arts, tenminste drie maanden voordat je zwanger wilt worden. Sommige vrij verkrijgbare geneesmiddelen, zoals ibuprofen, zijn ook in de vroege zwangerschap niet veilig. Vraag de apotheker om advies.

Wat moet ik verwachten bij preconceptiezorg?

Als je besluit om voor de zwangerschap gecontroleerd te worden, zal je arts je waarschijnlijk vragen stellen over:

• Of je op je werk met gevaarlijke stoffen moet werken;
• Je emotionele welzijn;
• Of je problemen hebt met je menstruatie;
• Je algemene gezondheid en levensstijl;
• Hoeveel je aan sport doet;
• Je eetgewoonten.

Bestaande gezondheidsproblemen

Je arts zal ook meer willen weten over bestaande gezondheidsproblemen die je hebt, zoals:

• Suikerziekte;
• Astma;
• Hoge bloeddruk;
• Epilepsie;
• Schildklierproblemen;
• Hartproblemen;
• Geestelijke gezondheidsproblemen.

Andere dingen die je tijdens deze afspraak moet bespreken zijn:

• De genetische aandoeningen in je familie. Vertel het je huisarts als je een familiegeschiedenis van erfelijke aandoeningen hebt, zodat hij verdere ondersteuning kan regelen en advies kan geven;
• Je anticonceptie. In de meeste gevallen mag de anticonceptie die je gebruikt niet van invloed zijn op hoe lang het duurt om zwanger te worden. Maar als je de prikpil hebt gebruikt, kan het tot een jaar na je laatste injectie duren voordat je gebruikelijke vruchtbaarheid terugkeert.

Je arts kan ook vragen stellen over eventuele abortussen, miskramen of buitenbaarmoederlijke zwangerschappen die je hebt ervaren. Praten over pijnlijke ervaringen zoals deze kan verontrustend zijn. Maar je arts moet weten wat er in je verleden is gebeurd, zodat hij ervoor kan zorgen dat je deze keer de beste zorg en advies krijgt.

Moet ik medische tests ondergaan voordat ik zwanger word?

Het kan nodig zijn, maar het hangt van je omstandigheden en algemene gezondheid af. Vraag je arts of je een test moet laten doen voordat je zwanger wordt. Deze tests kunnen afgenomen worden:

• Soa testen: Als je ooit onbeschermde seks hebt gehad (inclusief orale seks), is het de moeite waard om getest te worden op seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s), zelfs als je geen symptomen hebt. Je zou gescreend moeten worden voor: hepatitis B, chlamydia, syfilis en HIV;
• Baarmoederhalsonderzoek: Als je binnen een jaar op baarmoederhalskanker (ook wel uitstrijkje genoemd) getest moet worden, kun je dit misschien hebben voordat je zwanger wordt. Het onderzoek wordt meestal niet tijdens de zwangerschap uitgevoerd, omdat de natuurlijke veranderingen in je baarmoederhals de resultaten moeilijk te interpreteren maken;
• Bloedonderzoek: Als je een controle vóór de zwangerschap hebt en je arts denkt dat je bloedarmoede hebt, zal hij je adviseren om een bloedtest te ondergaan. Dit komt omdat vrouwen die bloedarmoede hebben soms extra ijzersupplementen moeten nemen tijdens de zwangerschap. Afhankelijk van je etnische achtergrond en medische geschiedenis, kun je ook een test voor genetische aandoeningen nodig hebben. Deze test zal je vertellen hoe waarschijnlijk het is dat je de aandoening doorgeeft aan je baby.

Moet ik vaccinaties krijgen voordat ik zwanger word?

• Veel te voorkomen infecties kunnen een miskraam of geboorteafwijkingen veroorzaken, dus zorg ervoor dat je vaccinaties up-to-date zijn;
• Als je niet zeker weet welke vaccinaties je al hebt gehad, kan je arts je medische gegevens controleren. Een praktijkondersteuner kan ook een bloedonderzoek laten doen om erachter te komen of je bent gevaccineerd tegen bepaalde ziekten;
• Als je moet worden gevaccineerd met een levend virusvaccin, moet je een maand na de vaccinatie wachten voordat je zwanger probeert te worden. Dit is een voorzorgsmaatregel, omdat je lichaam tijd nodig heeft om zich te ontdoen van het geïnjecteerde virus;
• Praat met je arts als je je zorgen maakt. Als je in een hoge risicogroep voor hepatitis B zit, kun je ervoor kiezen om ook tegen die ziekte te worden gevaccineerd. Als dit de enige vaccinatie is die je nodig hebt, kun je meteen proberen om zwanger te worden.

Moet ik supplementen vóór de zwangerschap nemen?

Zodra je besluit om zwanger te worden, begin je een dagelijks supplement te nemen dat 400 microgram (mcg) foliumzuur bevat. Het is gebleken dat foliumzuur het risico op neurale buisdefecten, zoals spina bifida (open ruggetje), sterk vermindert. Het is vooral belangrijk om voldoende foliumzuur binnen te krijgen in de eerste weken van de zwangerschap. Dit is het moment dat de hersenen en het zenuwstelsel van je ongeboren baby zich voor het eerst ontwikkelen. Je beseft misschien niet eens dat je op dit moment zwanger bent, en daarom zou je vóór de zwangerschap moeten beginnen met het binnen krijgen van foliumzuur. Je kunt foliumzuursupplementen kopen bij apotheken. Als je ervoor kiest om foliumzuur te gebruiken als onderdeel van een multivitamine, zorg er dan voor dat het geschikt is voor zwangere vrouwen en dat het geen vitamine A bevat. Te veel vitamine A kan je baby schaden. Sommige mensen hebben meer foliumzuur nodig dan anderen. Praat met je arts over het verkrijgen van een recept voor een supplement van 5 mg (5000mcg) als je:

• Een familiegeschiedenis van neurale buisdefecten hebt of  als je partner eerder een baby heeft verwekt met een neuraal buisdefect;
• Diabetes hebt;
• Coeliakie;
• Medicijnen voor epilepsie hebt;
• Je een BMI van meer dan 30 hebt.

Zoals alle volwassenen heb je ook een dagelijks supplement nodig